Skip to main content

Achub Rhywogaethau Dan Fygythiad Cymru 

Mae partneriaeth Natur am Byth! yn brosiect Adferiad Gwyrdd blaenllaw yng Nghymru. Mae’n uno naw elusen amgylcheddol gyda Chyfoeth Naturiol Cymru (CNC) i gyflwyno rhaglen treftadaeth naturiol ac allgymorth fwyaf y wlad i arbed rhywogaethau rhag difodiant ac i ailgysylltu pobl â byd natur.

Yn ddiweddar rydym wedi cwblhau cyfnod datblygu ar gyfer Natur am Byth! Yn ystod y flwyddyn ddiwethaf, 2022, rydym wedi datblygu cynlluniau manwl ar gyfer prosiect pedair blynedd i adfer ffawd ein rhywogaethau targed. Ar hyn o bryd rydym yn aros am benderfyniadau gan ddarpar gyllidwyr. Os bydd yn llwyddiannus, caiff y prosiect ei lansio’n llawn ym mis Medi 2023.

Rydym yn croesawu clywed gan unrhyw un a hoffai siarad â ni am y rhaglen neu ein helpu i’w llunio. Gallwch e-bostio tîm Plantlife Cymru am y prosiect ar cymru@plantlife.org.uk

Fel rhan o’n gwaith ar Natur am Byth! rydym yn canolbwyntio ar rai o’n planhigion fasgwlaidd prinnaf, bryoffytau a chennau ledled Cymru. Rydym yn canolbwyntio’n arbennig ar ddau faes prosiect o fewn y rhaglen ehangach:

Tlysau Mynydd Eryri

Ar gyfer prosiect Tlysau Mynydd Eryri byddwn yn gweithio yn un o ardaloedd planhigion mynydd cyfoethocaf Prydain i’r de o Ucheldir yr Alban.

Bygythiadau

Mae ein planhigion prin ni yma dan fygythiad oherwydd: 

  • Newid patrymau defnydd tir ac arferion ffermio 
  •  Gorgasglu sbesimenau yn y gorffennol 
  •  Mwy o ddyddodi ar faethynnau a gludir yn yr aer (yn enwedig nitrogen) 
  •  Newid hinsawdd

Drwy’r prosiect byddwn yn gweithio gyda gwirfoddolwyr, tywyswyr mynydd, meithrinfeydd planhigion lleol, gerddi botaneg, rheolwyr tir ac arbenigwyr. Gyda’n gilydd byddwn yn adfywio poblogaethau o blanhigion mynyddig prin ac infertebrata. Byddwn yn dathlu’r rhywogaethau a’r tirweddau maent i’w canfod ynddynt, gan fapio gweledigaeth ar gyfer eu dyfodol.

Gororau Cymru 

Drwy brosiect Gororau Cymru byddwn yn gweithio yn sir wledig Powys. Yma byddwn yn canolbwyntio ar gennau prin a bryoffytau (mwsoglau a chwpanllysiau) y coed feteran (hynafol), yr allgreigiau sych a chopaon y  bryniau. 

Mae rhai o’r rhywogaethau hyn wedi addasu mewn gwirionedd i hinsawdd Môr y Canoldir, ac maent yn agos at derfyn gogleddol eu dosbarthiad byd-eang yng Nghymru. Fodd bynnag, rydym yn gwybod bod y cymunedau hyn mewn perygl oherwydd newidiadau i’w hamgylchedd ehangach, i’w cynefinoedd lleol, ac yn sgil ein systemau rheoli tir. 

Byddwn yn gweithio gyda ffermwyr a’r gymuned leol, drwy godi ymwybyddiaeth o’r rhywogaethau prin hyn, a defnyddio technegau cadwraeth ymarferol. Byddwn yn clirio prysgwydd, ac yn plannu coed ‘feteran y dyfodol’ a all ddarparu cynefin yn ystod y blynyddoedd i ddod. Byddwn hefyd yn edrych ar fygythiadau systemig y gallai rhai o’r rhywogaethau eu hwynebu, fel llygredd nitrogen. 

Drwy Natur am Byth! ein nod ni yw gwneud y canlynol: 

  • Rhoi’r risgiau i rywogaethau dan fygythiad ar yr agenda a dangos pam ei fod yn bwysig 
  • Dangos sut i achub rhywogaethau Cymru sy’n wynebu’r perygl mwyaf a’u helpu i wella drwy ecosystemau gwydn 
  • Ysbrydoli pobl yng Nghymru o bob cefndir i weithredu ac ysgogi cymunedau amrywiol i ofalu am y bywyd gwyllt ar garreg eu drws 
  • Helpu ton newydd o lysgenhadon ac ymarferyddion cadwraeth i ddod i’r amlwg 
  • Cydweithio i ddod o hyd i atebion i’r materion pwysicaf o ran cadwraeth rhywogaethau yng Nghymru 

Mwy o wybodaeth am y prosiect a sut i gymryd rhan: 

Gyda phwy rydym yn gweithio? 

Gyda diolch i’r cyllidwyr canlynol:   

Natur am Byth!  partnership and funder logos