Come and be part of a global voice for wild plants and fungi
This autumn, help us find Britain’s most colourful and important fungi – waxcaps.
Fungi are crucial to nearly all life on Earth, but they are not given the recognition and investment they deserve. Will you join our mission to change that?
Our corporate partners benefit from 35 years of experience in nature restoration so they can achieve real impact.
Become a Plantlife member today and together we will rebuild a world rich in plants and fungi
Read in: EnglishCymraeg
Nid yw glaswelltiroedd, fel dolydd a pharciau, yn gartref i flodau gwyllt yn unig, maent hefyd yn gynefin pwysig ar gyfer math lliwgar o ffyngau sy’n ffafrio tir fferm yn hytrach na fforestydd – capiau cwyr.
Bob hydref mae un o arddangosfeydd naturiol mwyaf lliwgar y DU i’w gweld: mae capiau cwyr lliwiau gemau’n ymddangos drwy’r glaswellt ar draws ein cefn gwlad a’n dinasoedd ni, a hyd yn oed rhai o’n gerddi. Beth am i ni ddod o hyd iddyn nhw!
Mae capiau cwyr yn fathau o fadarch sy’n adnabyddus am eu capiau sgleiniog yr olwg. Ochr yn ochr â mathau eraill o ffyngau gydag enwau rhyfeddol a diddorol, fel tagellau pinc, tafodau daear, ffyngau clwb a chwrel – maen nhw’n ffurfio teulu o’r enw “ffyngau’r glaswelltir capiau cwyr”.
Mae ffyngau’r glaswelltir capiau cwyr i’w gweld mewn enfys o liwiau gwahanol gan gynnwys fioledau, melyn, gwyrdd a phinc llachar.
Maen nhw hefyd yn dod mewn siapiau rhyfedd a rhyfeddol, a all eich helpu chi i adnabod y rhywogaeth rydych chi’n edrych arni.
Chris Jones yw Warden Gwarchodfa Natur Genedlaethol Cynffig, un o’n safleoedd Twyni Deinamig ni, ac mae wedi gweithio fel cadwraethwr ymarferol ers dros 25 mlynedd.
Cynffig yw un o systemau twyni tywod mwyaf Cymru ac mae’n darparu cynefin unigryw ar gyfer amrywiaeth o rywogaethau prin ac arbenigol, gan gynnwys mwy nag 20 rhywogaeth o ffyngau Capiau Cwyr.
‘Mae ffyngau capiau cwyr i’w gweld yn gyffredin mewn glaswelltiroedd a dolydd, ac maen nhw’n adnabyddus am eu pwysigrwydd ecolegol. Maen nhw i’w gweld yn aml mewn ardaloedd lle mae llystyfiant byr, wedi’i bori, ond gallant hefyd fod mewn cynefinoedd lle mae tarfu’n digwydd, fel lawntiau ac ar hyd ymylon ffyrdd.
Mae capiau cwyr i’w gweld yn bennaf ddiwedd yr haf a’r hydref, fel arfer o fis Medi i fis Tachwedd, yn dibynnu ar y tywydd lleol – ond gallwch chi ddod o hyd iddyn nhw drwy gydol y flwyddyn.
Mae’r dolydd lle mae capiau cwyr i’w gweld yn cael eu hadnabod fel ‘glaswelltiroedd capiau cwyr’. Mae angen amodau penodol ar y glaswelltiroedd hyn er mwyn i gapiau cwyr ffynnu ac maent yn mynd yn brin.
Ar laswelltiroedd capiau cwyr, mae ffyngau capiau cwyr yn ffurfio partneriaethau gyda phlanhigion, lle maent yn cyfnewid maethynnau â gwreiddiau’r planhigion cynnal, gan fod o fudd i’r ffyngau a’r planhigion. Dim ond mewn cynefinoedd sydd â lefel uchel o fioamrywiaeth mae hyn yn digwydd, ac mae yn ceisio adnabod y rhain.
Mae ffyngau capiau cwyr yn hynod ddiddorol, nid yn unig oherwydd eu lliwiau llachar, ond hefyd oherwydd eu harwyddocâd fel dangosyddion glaswelltiroedd iach. Mae eu cadwraeth yn bwysig ar gyfer cynnal bioamrywiaeth a chadw’r ffyngau unigryw a hardd yma er mwyn i genedlaethau’r dyfodol eu mwynhau.
Mae llawer o rywogaethau o gapiau cwyr yn cael eu hystyried yn brin neu dan fygythiad, yn bennaf oherwydd colli cynefinoedd a newidiadau mewn arferion rheoli tir fel plannu coed ac amaethu dwys. Os dewch chi o hyd i rai, cofnodwch nhw ar yr ap Waxcap Watch.
Rydw i’n CARU Capiau Cwyr, maen nhw’n ANHYGOEL! Mae’n chwerthinllyd o anodd dewis ffefryn, ond pe bai’n rhaid i mi ddewis byddai’n… bob un ohonyn nhw.’
Yr hydref yma, helpwch Plantlife i ddod o hyd i ffyngau pwysicaf a mwyaf lliwgar Prydain – capiau cwyr.
The beautiful mountain plant, Rosy Saxifrage, has returned to the wild in Wales after becoming extinct in 1962.
Cyfle i ddarganfod y coetiroedd cam, cnotiog ar gopaon uchaf, gwylltaf Cymru, wrth i Robbie Blackhall-Miles ddatgelu cyfrinachau coetiroedd bach ond hudolus Eryri, sef Meryw a Helyg Bach.
The Wild Leek has been a symbol of Wales for so long that its stories date back to St David himself.
Byddwn yn anfon diweddariadau atoch chi ar e-bost am ein gwaith, newyddion, ymgyrchoedd, apeliadau a ffyrdd o gymryd rhan. Ni fyddwn yn rhannu eich manylion byth a gallwch optio allan ar unrhyw adeg. Darllenwch ein Hysbysiad Preifatrwydd.