Prif Droseddwyr

Rhododendronsy’n cyflwyno’r bygythiad unigol mwyaf i’n hecosystemau coedwigoedd glaw tymherus erbyn hyn. Mae hon yn broblem yn Eryri yn arbennig, lle mae’n cael y gorau ar ein planhigion brodorol wrth gystadlu am faethynnau a golau, gan gysgodi llawr y goedwig a chreu parthau marw ecolegol. Mae hefyd yn gartref i organeb tebyg i ffwng sy’n achosi clefyd o’r enw Ffytoffthora. Mae hwn yn achosi marwolaeth miloedd o goed Llarwydd yng Nghymru bob blwyddyn a gall hefyd heintio rhywogaethau eraill, fel Derw, Castanwydd Pêr a Llus.

Yn olygfa gyfarwydd bellach ar hyd glannau afonydd, mae’r Ffromlys Chwarennog Impatiens glandulifera llysieuol blynyddol wedi dod yn rhywogaeth ddifrifol o broblemus. Mae bod yn blanhigyn blynyddol yn golygu bod y planhigyn yn marw yn y gaeaf, gan adael glannau afonydd yn noeth ac yn agored i erydiad pridd. Yn yr haf mae ei dyfiant cyflym yn tagu rhywogaethau eraill ar lan yr afon. Hefyd mae gan y Ffromlys Chwarennog y gallu nodedig i saethu ei hadau aeddfed allan o godennau hadau aeddfed hyd at bellter o 7m, gan alluogi iddo sefydlu’n gyflym mewn mannau agored.

Er nad yw wedi’i dosbarthu’n swyddogol fel rhywogaeth ymledol oherwydd ei defnydd mewn planhigfeydd coedwigaeth, mae gan Sbriwsen Sitca holl nodweddion INNS. Mae’n tyfu’n eithriadol gyflym yn ein hinsawdd ni ac nid yw’n cefnogi ein rhywogaethau brodorol. Mae hefyd yn cynhyrchu niferoedd enfawr o hadau a all wasgaru’n bell iawn ar y gwynt. Mae’r hadau o blanhigfeydd Sitca bellach yn ymledu i gynefinoedd blaenoriaeth, gan newid eu hecoleg. Pan fydd hadau Sitca yn egino mewn corsydd, mae eu gwreiddiau’n cymryd gormod o ddŵr, gan achosi i’r gors sychu. Maen nhw hefyd yn cysgodi’r planhigion prin ac arbenigol sy’n bresennol.

Corchwyn Seland Newydd Wedi’i gweld gyntaf yn y DU yn y 1970au, mae’r rhywogaeth ddŵr yma wedi lledaenu’n gyflym ar draws llawer o ddyfrffyrdd de Lloegr a Chymru. Y rheswm y tu ôl i’r gwasgaru cyflym yma ydi atgenhedlu llystyfiannol – gall hyd yn oed darn bach o goesyn sydd wedi torri oddi ar y fam blanhigyn fwrw gwreiddiau a ffurfio planhigyn cwbl newydd. Mae’r coesynnau byr yn torri i ffwrdd yn hawdd ac yn arnofio, felly mae’r rhain yn gadael i’r planhigyn sefydlu mewn ardaloedd newydd, ac mae’n hawdd eu cludo rhwng pyllau ar dda byw, cŵn, dillad a hyd yn oed adar dŵr. Unwaith y bydd wedi sefydlu, mae’r planhigyn yn ffurfio matiau trwchus, gan gysgodi’r dŵr oddi tano a lleihau’r ocsigen ynddo.