Skip to main content

Mae Hyrwyddwyr Rhywogaethau yn Aelodau o Senedd Cymru sydd wedi’u dewis i gynrychioli’r rhywogaethau dan fygythiad a geir yn eu hetholaeth a’u hyrwyddo yn y Senedd a ledled Cymru. Mae Carolyn yn angerddol iawn dros gefnogi ein bywyd gwyllt ni, o reoli gofod gwyrdd sy’n gyfeillgar i fyd natur i wella’r warchodaeth i’n bioamrywiaeth werthfawr.

Eleni, roedd Carolyn yn gallu ymuno â ni ac Ymddiriedolaeth Natur Gogledd Cymru ar gyfer cyfrif mawr y Tegeirianau Llydanwyrdd yn ein gwarchodfa natur yng Ngogledd Cymru, Caeau-Tan-y-Bwlch, ym mis Mehefin. Roedd cymryd rhan yn y cyfrif yn golygu ei bod yn gallu cyfrannu’n uniongyrchol at y gwaith o fonitro a deall rhywogaeth brin a hardd.

Fe wnaethom ni gyfrif y nifer uchaf o Degeirianau Llydanwyrdd i’w cofnodi erioed yn y warchodfa ers dros 40 mlynedd – darganfuwyd tua 9,456 o bigau blodau’r planhigyn prin yma yn y ddôl wair ucheldirol amrywiol ger Caernarfon. Soniodd Carolyn am y diwrnod pwysig yma yn ei datganiad yn y Senedd ar 28 Mehefin:

“Ddydd Sadwrn diwethaf, fel hyrwyddwr rhywogaethau ar gyfer y Tegeirianau Llydanwyrdd, fe wnes i gymryd rhan mewn cyfrif Tegeirianau Llydanwyrdd mewn dôl blodau gwyllt sy’n eiddo i Plantlife Cymru ac yn cael ei rheoli gan Ymddiriedolaeth Natur Gogledd Cymru. Roedd y ddôl yn gyforiog o rywogaethau amrywiol, sydd wedi creu cynefin i lawer o anifeiliaid a phryfed, fel glöynnod byw, buchod coch cwta, mursennod, criciaid, pryfed cop a brogaod bach. Roedd y lle yn fwrlwm byw ac yn hardd iawn.”

Mae gweithredu dros ddolydd yn bwysicach nag erioed

Roedd ymweliad arall â dôl hardd ychydig y tu allan i’r Wyddgrug yng ngogledd Cymru ar Ddiwrnod Cenedlaethol y Dolydd yn gyfle perffaith i ni drafod rhai o’r bygythiadau mae ein glaswelltiroedd llawn rhywogaethau yn eu hwynebu. Roedd ein Hyrwyddwr Rhywogaethau yn gallu gweld yn uniongyrchol sut roedd diffyg rheolaeth yn caniatáu i brysgwydd ymledu i’r cynefin glaswelltir gwerthfawr, a hefyd clywed am sut roedd ymdrechion gwirfoddolwyr yn gwarchod y glaswelltir oedd ar ôl.

Bu staff a gwirfoddolwyr o Plantlife Cymru ac Ymddiriedolaeth Natur Gogledd Cymru yn sôn hefyd am sut gall darnau hynod werthfawr o laswelltir llawn rhywogaethau lithro’n rhy hawdd drwy’r rhwydi gwarchod a wynebu difrod oherwydd esgeulustod, a hefyd oherwydd datblygiad, defnydd amaethyddol a phlannu coed yn amhriodol.

Orchid sward at Cae Blaen Dyffryn

Roedd digon o amser hefyd i werthfawrogi’r llawenydd o fod mewn lle mor brydferth! Roedden ni’n gallu edmygu’r Tegeirianau Llydanwyrdd Mwyaf a Lleiaf, yn ogystal â’r Tegeirianau Brych, carpedi o Gribau San Ffraid a Briwydd Felen, a chawsom hyd yn oed weld Neidr Ddefaid. Roedd rhywfaint o Glafrllys y Maes cynnar yn dod i flodau, ac roedd dolydd heulog cysgodol yn fwrlwm o löynnod byw a gwyfynod.

Hyrwyddo dolydd Cymru yn y Senedd

Yn ei datganiad i’r cyfarfod llawn cyn yr ymweliad y gallwch ei wylio yma, pwysleisiodd Carolyn i’r Senedd pa mor hanfodol yw gofod gwyrdd ffyniannus ac eiriolodd dros warchod ac adfer ein glaswelltiroedd llawn rhywogaethau.

Diolch yn fawr, Carolyn, am ein cefnogi ni yn ein cenhadaeth i gefnogi glaswelltiroedd a’r cyfoeth o rywogaethau sy’n dibynnu arnyn nhw!

a field of grass field with a variety of flowers in pink, purple, yellow and white

Sut gallaf i helpu?

Dod yn warcheidwad glaswelltir a helpu i adfer 10,000 o hectarau o laswelltir llawn rhywogaethau erbyn 2030. Cyfrannwch heddiw.

Rosy Saxifrage reintroduced into Wales after 62 years extinct 
person holding a plant with white flowers

Rosy Saxifrage reintroduced into Wales after 62 years extinct 

The beautiful mountain plant, Rosy Saxifrage, has returned to the wild in Wales after becoming extinct in 1962.  

Meryw ar y Copaon: Fforest Troedfedd o Uchder

Meryw ar y Copaon: Fforest Troedfedd o Uchder

Cyfle i ddarganfod y coetiroedd cam, cnotiog ar gopaon uchaf, gwylltaf Cymru, wrth i Robbie Blackhall-Miles ddatgelu cyfrinachau coetiroedd bach ond hudolus Eryri, sef Meryw a Helyg Bach.

Why the Wild Leek is a Symbol of Wales

Why the Wild Leek is a Symbol of Wales

The Wild Leek has been a symbol of Wales for so long that its stories date back to St David himself.